మరుగేలరా ,ఓ రాఘవా??(జయంతశ్రీ)

మరుగేలరా ,ఓ రాఘవా?
మరుగేల ? చరాచార రూప ,పరాత్పర ,సూర్య సుధాకర లోచన !.....................మరుగేలరా?
అన్నీ నీవనుచు అంతరంగమున తిన్నగా వెదకి తెలిసికొంటినయ్య !
నిన్నే గాని మదిని,ఎన్నజాలనారుల ,
నన్ను బ్రోవుమయ్య ,త్యాగరాజనుత,


త్యాగరాజు అంతర్ముఖుడై శోధించి,ఈ చరాచర జగత్తు సర్వం  శ్రీ రాముడే అని ఎరిగిన తరువాత ఇతరులని ఎలా ఆశ్రయించగలనని అంటూ తనని కావమని శ్రీ రాముని వేడుకుంటాడు.ఇది సంపూర్ణ శరణాగతి.
సత్యం ఒకటే అని తెలిసిన జ్ఞాని లక్షణం ఇది.అన్నీ తెలిసిన పరాత్పరునికి ఏ విషయం లోను దాపరికం ఉండబోదు.

నటభైరవి జన్యరాగామైన జయంతశ్రీ రాగంలో త్యాగరాజు రచించిన ఈ కీర్తన తప్ప వేరే ఏ రచనలు లేవు.

సంపూర్ణ శరణాగతి తో పరమ భక్తుడైన త్యాగరాజు తన మనసుని నివెదిస్తూ పాడిన ఈ కీర్తనని ఒక దర్శక ప్రముఖుడు నాయిక నాయకునికి తన మసుని నివేదిన్చుకునే సదర్భంలో ఉపయోగించుకోడం క్షమించరాని నేరం కాదా?

THURSDAY, AUGUST 4, 2011

త్యాగరాజ వైభవం (త్యాగరాజ కీర్తనలకి వివరణ)

నేను ఆంధ్రజ్యోతి డైలీ లో(Tirupat edition) నిర్వహించిన ``కళాజ్యోతి' సంస్కత్రితిక పేజి లో ధారావాహికంగా రాసిన శీర్షిక ``త్యాగరాజ వైభవం''సంగీత సాహిత్య ప్రియులకోసం ఈ బ్లాగ్ లో పొందుపరుస్తున్నాను.సంగీతసాహిత్య ప్రియులని ఈ బ్లాగ్ అలరిస్తుందని ఆసిస్తూ
మీ
మురళి మోహన్

సామజ వర గమనా!(హిందోళ)

సామ జ వర గమనా ! సాదు హ్రుత్సారసాబ్జ పాల ,కాలాతీత విఖ్యాత !

సామ నిగమ జ సుధామయ గాన విచక్షణ ,గుణశీల !
దయాలవాల ! మాం పాలయ ..............................సామ జ వర గమన......


వేదశిరో మాత్రు జ సప్తస్వర! నాదాచల దీపా ..స్వీకృత ..
యాదవ కుల మురలీవాదన ,వినోద మోహనాకార
త్యాగరాజ వందనీయ ......................................... సామ జ వర గమన..........

శ్రీరాముని అతీత గుణ సౌందర్యాన్ని వర్ణిస్తూ మురలీగాన వినోది అయిన శ్రీకృష్ణునితో రాముని కలిపివేసి ఆ మొహనరూపాన్నిత్యాగయ్య కీర్తిస్తున్నారు.అమృతంతో సమానమైన గానం సామవేదం నుండి పుట్టింది. సంగీతం లోని సప్తస్వరాలు ఆ వేద శిఖరాల మీద సప్తగిరుల వలె ఉద్భవించాయి.ఈ స్వరాలనుంది ఉద్భవించిన నాదం చలించని దీపం-అంటే ఈ దివ్య నాదం తెంపు గాని స్ఖాలిత్యం గాని లేనిదట!
సామజము అంటే సామ వేదం నుండి పుట్టినది -ఏనుగు.రాముడు దాని నడకలా గంభీరంగా నడచేవాడు
ఇక సంగీతం కూడా సామ వేదం లోనుంచే పుట్టింది . సంగీత స్వర రూపుడైన శ్రీ రామచంద్ర మూర్తి సామ జ వరగమనుడు అనడం పదప్రయోగ రుచిరత్వం.సాదు-హృత్-సారస= సత్పురుషుల మానసములు అనెడి
తామరలు ,అబ్జపాల =నీటిలో పుట్టే కమలాలని పాలించే వాడు(సత్పురుషుల హృదయాలనే కమలాలను పాలించేవాడు)=సూర్యుడు.మాటలను విడదీయడం,కలపడం ఈ పండిత భక్తునికి కూసు విద్య. మనకి ప్రీతిదాయకం.

చాలామందికి ఏనుగు  సామవేదం నుండి పుట్టడం ఏమిటి అనే సందేహం రావొచ్చు.

సామవేదం లో ప్రస్ఫుటమైన స్వరాలు నాలుగు.అవి గ-రి-స-ని. సంగీత శాస్త్రం ప్రకారం ఏనుగు ఘీంకారం నుండి

ని (నిషాదం) పుట్టినదంటారు.కనుక ఏనుగు  సామ గానమైంది.సామ జ వర గమన అనడంలో త్యాగరాజు హృదయం మనకి ఇప్పుడు అవగతమవుతుంది.

త్యాగ రాజు ఈ కీర్తనని హిందోళ రాగంలో పాడారని చెపుతారు.ఆయన హిందోళ రాగం శుద్ధ దైవతం ఉపయోగిస్తూ పాడారు.ఆతరువాత పర్షియన్  సంగీత  ప్రభావం పడి,చతుశ్రుతి దైవతం తో పాడడం సంప్రదాయం అయింది

మాల్కోన్స్ రాగంలో మనకి తెలిసిన పాటలు 
. ఆధాహై చంద్రమా రాత్ ఆది  (నవరంగ్)
.మన్ తడ్పత్ హరి దర్శన్ కో ఆజ్ (బైజు బావరా)
.పగలే వెన్నెలా ,జగమే ఊయల ( పూజాఫలం)
.సందేహించకుమమ్మ  (లవకుశ)
.మనసే అందాల బృందావనం.
ఇంకా ఎన్నో పాటలు వున్నాయి

THURSDAY, AUGUST 4, 2011

త్యాగరాజ వైభవం (త్యాగరాజ కీర్తనలకి వివరణ)

నేను ఆంధ్రజ్యోతి డైలీ లో(Tirupat edition) నిర్వహించిన ``కళాజ్యోతి'సంస్కత్రితిక పేజి లో ధారావాహికంగా రాసిన శీర్షిక ``త్యాగరాజ వైభవం''సంగీత సాహిత్య ప్రియులకోసం ఈ బ్లాగ్ లో పొందుపరుస్తున్నాను.సంగీతసాహిత్య ప్రియులని ఈ బ్లాగ్ అలరిస్తుందని ఆసిస్తూ
మీ
మురళి మోహన్